Blog

           Yakın zamanda pek çok zorlukla karşılaştık. Pandemi, yangınlar, depremler hepsi bizi hazırlıksız yakaladı. Ülkece çoğumuz derin yaralar aldık. Böyle zamanlarda kaygı belirtilerimizde artış gözlenebilir. Doğal afetleri üzerimizde kaygı ve korku yaratması için sadece ona maruz kalmış olmamız gerekmiyor. Bazen depremden kilometrelerce uzakta olmamıza rağmen çok yoğun bir kaygı yaşayabilirsiniz. Hem pandemi hem deprem üst üste geldiğinde bu zamanlarda kaygı ve korkularınız artması normaldir. Bu durumlarda çocuklarla nasıl bir iletişim içinde olmalıyız kısaca sizler için derlemek istedim.

            Bu dönemlerde çocukların güvende olduklarını hissetmeye dair ihtiyaçları artar. Dokunmak, yakında olmak, sizlerle kısa aralıklarla göz teması kurmak isteyebilirler. Ayrıca bu gibi durumlarda çeşitli korkular tetiklenebilir. Karanlıkta kalmak istememe, gece uykuda bölünmeler, ayrılık konusunda zorlanmalar görülebilir. Korkuyla birlikte bazen nedeni anlayamadığımız ağlamalar kaygı duyulan zamanlarda yapılan tırnak yeme davranışlarıyla sıklıkla karşılaşabiliriz. Çocukların yukarıda bahsettiğim ihtiyaçlarını giderirken akıllarına katılan soru işaretlerini gidermek gerekebilir. Bazı sorduğu sorular o anda bizim cevaplamakta zorlanacağımız sorularsa ‘‘bu sorduğun sorunun cevabını bende tam olarak bilmiyorum ama araştırıp öğreneceğim ve sana anlatacağım’’ demek. Ayrıca elimden geldiğince güvende olmanı sağlamaya çalışacağım mesajını vermek gerekli olacaktır. Belirsizlik her zaman kaygıyı arttıran sebeplerden biridir. Olabildiğince net ve açıklayıcı olmak gerekir. Televizyonların haber kanallarının sürekli açık olması vefat eden vatandaşlarımızı veya kurtulan vatandaşlarımızın haberlerini çocuklarımızın görüyor olmaları onlar için zorlayıcı olacaktır. Bu sebeple bu tarz haberleri düzenli olarak takip etmemek çocukların bu haberlere maruz kalmalarını engellemek faydalı olacaktır. Haberleri merak ediyorsak çocukların erişemediği zamanlarda telefonlardan kontrol edebiliriz. Ama unutmamalıyız ki bu tür haberler sadece çocukları değil bizleri de rahatsız eder. Bizlerde fazlasıyla kaygılanabiliriz. Günlük rutinimize dönmemiz ve bu tür haberlerden olabildiğince uzak olmamız bizi de biraz daha rahatlatabilir. Bizim rahatlamamız ve şefkatli, anlayışlı tavrımız çocuklarımızı da bu konuda rahatlamaya teşvik edecektir. Çocuklar deprem hakkında konuşmak istediğinde bu konuşmanın kesilmesi, engellenmesi yarar sağlamaktan çok zarar verebilir. Bu konu üzerinde sizle paylaşım yapmaya ihtiyaç duyuyorsa buna izin vermek gerekir. Çocukların kendi kafalarında cevapsız bırakacağı tüm soru işaretleri, yetişkinlerle paylaşamadığı düşünceler onları daha da zorlayacaktır. Çocukların düşüncelerini özellikle duygularını bastırmaları çok farklı yerlerde dışarı çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle konuşmak isteyen çocuklarla bu konu üzerine ne hissettiğini paylaşmasını sağlamak kıymetlidir. Korktuğunu, üzüldüğünü, panik olduğunu ifade etmesini bazen yanlış olarak görebiliriz. ‘‘Bu bizim başımıza gelmedi biz başka yerde yaşıyoruz. Korkulacak bir şey yok’’ demek çok işlevsel bir çözüm yöntemi olmayacaktır. Bu cümle yerine korktun ve bu çok normal demek belki sarılmak daha etkili bir yöntemdir. Çünkü onun anladığımızı göstermiş oluruz. Uzun uzun cümleler kurmak yerine bazen sadece karşımızdaki anladığımızı ya da en azından almaya çalıştığımızı göstermemiz faydalı olacaktır. Çocuklarla zaman geçirmek birebir oyunlar oynamak belki resim çizmek aslında sözsüz bir şekilde ben buradayım yanındayım demenin bir yoludur. Küçük çocuklarla oyun yoluyla paylaşımı arttırmak, ergenlerle ihtiyaçlarını görmek ve karşılamak sohbet yoluyla paylaşımı arttırmak hem bizlere hem onlara iyi gelecektir.

Sevgiyle Kalın.

Uzman Klinik & Spor Psikoloğu Büşra ARIĞ